Subcultures Utrecht: “Niet kijken naar wat mensen niet kunnen, maar wat ze wél kunnen”
04-03-2023
Tijn Rams (53) is eigenaar van spellenspeciaalzaak Subcultures, gevestigd aan de Oude Gracht in Utrecht. Vorig jaar won hij de Toegankelijkheidsprijs van de gemeente Utrecht voor de wijze waarop hij zijn winkel en assortiment toegankelijk heeft gemaakt voor mensen met een beperking. “Onze filosofie is dat we iedereen aan het spelen willen hebben. Wij kijken niet wat mensen niet kunnen, maar wat ze wél kunnen. Of ze dan blind of doof zijn of in een rolstoel zitten, dat maakt ons niet uit”, aldus Tijn.
Ongeveer drie jaar geleden werd hij op het spoor gezet door een medewerker die bekend was met gebarentaal. Zij liet hem zien dat dove mensen zich in de winkel dan meer op hun gemak voelen. “We zijn toen gestart om de winkel beter toegankelijk te maken voor mensen met een beperking en dat was bepaald niet eenvoudig als je in een monumentaal pand van 100 m2 zit. Er kwam een ‘ramp’, zodat mensen met een rolstoel makkelijk naar binnen kunnen en we hebben het interieur en het toilet aangepast. Ook maakten we de communicatie inclusief zodat we niemand uitsluiten.
Tevens hebben we contact gezocht met Solgu, een Utrechtse stichting voor mensen met een beperking. Zij hebben ons voorzien van diverse adviezen en het bleek een prima partij om mee te sparren. Daar hebben we veel van geleerd, want voor ons was ook alles nieuw. Zo zijn we ook met Bianca van der Horst van Gebarenchallenge.nl in contact gekomen. Die cursus staat online voor onze medewerkers en is verplichte kost. Wat ik vooral gemerkt heb, is dat het om de ‘mindset’ gaat: denk vanuit mensen met een beperking!”
In ons land zijn er alleen al ongeveer anderhalf miljoen doven en slechthorenden en circa 300.000 mensen met een visuele beperking. Zij vormen volgens Tijn een grote, doch onderschatte doelgroep voor de grote speluitgevers: “In de praktijk blijkt dat speluitgevers het lastig en te risicovol vinden om specifieke producten voor deze groep te ontwikkelen. Toch kun je een spel makkelijk aanpassen aan bijvoorbeeld kleurenblindheid, maar het gebeurt niet. Dus ook spelontwikkelaars zouden meer inclusief moeten denken.”
Geen kant-en-klare spellen
Het is overigens niet zo dat Subcultures spellen voor mensen met een beperking kant-en-klaar op de plank heeft liggen. Dat is onmogelijk om te doen. De meerwaarde van Subcultures zit hem vooral in de adviezen die aan mensen met een beperking worden gegeven, zodat zij spellen zélf kunnen aanpassen. Daarmee is inmiddels veel ervaring opgedaan. En mochten mensen met een beperking zich aanmelden voor een gamenight, die veelvuldig in Utrecht worden georganiseerd, dan zorgt Subcultures wél voor aangepaste spellen.
Alsof je bij Hogwarts naar binnen wandelt
Als kind ontwikkelde Tijn Rams al een passie voor bord- en kaartspellen en maakte daar zijn beroep van. Op zijn 21e werd hij shopmanager van een spellenspeciaalzaak in Utrecht en 19 jaar geleden begon hij voor zichzelf met de speciaalzaak Subcultures. Loop je daar naar binnen, dan is het net alsof je in een kamer van Hogwarts - het kasteel van Harry Potter - terechtkomt. Met kasten die schots en scheef staan, een soort zwevende tussenetage, een wand met kastjes waarop de favoriete spellen van de medewerkers staan en bij de entree lijkt een waaier van opgestapelde lades en kastjes zo uit de muur te komen. Achterin trekt een groot en verlicht glas-in-lood-raam volop de aandacht. Het past perfect bij het bijzondere karakter van de winkel. “We wilden vooral een avontuurlijk en huiselijk interieur dat past bij de producten. Tevens wilden we dat mensen over het interieur zouden praten en waar zij zich welkom voelen. Dat is gezien de reacties die we dagelijks online en in de winkel krijgen, wel gelukt”, aldus Tijn.
Fan van Kickstarter
Opvallend is dat aan de Oude Gracht, op 100 meter afstand van elkaar, zich nog drie andere spellenwinkels bevinden. Hoe profileer je je dan? “In de volksmond heet dit de spellenboulevard van Nederland. Er zitten ook nog drie stripwinkels. Daardoor trek je toch een bepaald publiek en we bedienen allemaal een ander segment, zodat we elkaar vooral versterken”, aldus Tijn.
“Behalve onze focus op toegankelijkheid voor mensen met een beperking, profileren we ons met name op verhalende spellen en escape-puzzels. Ik ben ook constant op zoek naar spellen die bij ons concept passen. Zelf ben ik een grote fan van Kickstarter. Mensen die denken een goed idee te hebben voor een spel, kunnen dat via crowdfunding, buiten de grote spellenmerken om, ineens zelf op de markt brengen. Dat zorgde voor een ware revolutie. Exploding Kittens is een goed voorbeeld van een spel dat door crowdfunding zijn weg naar de consument vond én zeer succesvol is.”
Je hebt het juiste spel dan nog niet gevonden
Verkocht Subcultures, de naam geeft het al een beetje aan, in het begin vooral spellen voor expert-gamers, in de loop der jaren werden er meer ‘mainstream’ spellen verkocht (géén videogames) en werd Subcultures voor een bredere doelgroep toegankelijk.
“En soms zijn er mensen die zeggen niet van het spelen van spellen te houden. Dan zeg ik altijd dat ze het juiste spel nog niet hebben gevonden en begint voor mij dé uitdaging om aan de hand van gerichte vragen te weten te komen welk spel het meest geschikt zou zijn. Er zijn zoveel verschillende spelvarianten en dan is er echt wel één variant die bij iemand past. Leuk als je iemand dan toch weet te overtuigen een spel te kopen”, zegt Tijn.
“Grote trends van dit moment zijn de coöperatieve spellen (samenwerken met anderen om je doel te bereiken), spellen voor twee personen, spellen met natuurthema’s en spellen waar duurzaamheid centraal staat”, vertelt Tijn tot slot.
“We verkopen ook veel rollenspellen al komt dat vooral omdat ik daar zelf een passie voor heb. Rollenspellen helpen jongeren in hun zoektocht naar identiteit en het versterkt het empathisch denken. Dat vind ik belangrijke aspecten om mee te geven.”
