Zero Emissie Zones

Een groot deel van de ondernemers maakt zich zorgen over de komst van ZE-zones. Vanaf 2025 mag in veel steden niet meer met een dieselbestelwagen worden gereden, wat ondernemers dwingt om versneld over te stappen naar een elektrische bedrijfswagen. Veel ondernemers moeten daardoor hun wagenpark namelijk gedeeltelijk of volledig vervangen.

Milieuzones

ZE-zones zijn niet hetzelfde als milieuzones! ZE-zones kunnen wel overlappen met milieuzones. Er zijn momenteel 14 gemeenten met milieuzones. Een milieuzone beperkt de toegang voor voertuigen met een hoge uitstoot en schadelijke stoffen, maar deze hoeven niet noodzakelijk volledig emissievrij te zijn. Een ZE-zone daarentegen staat alleen volledig emissievrije voertuigen toe. De focus van de ZE-zones ligt op bestelwagens en vrachtwagens. De milieuzone geldt ook voor personenauto’s.

ZE-zones

Om de leefbaarheid en het winkel- en verblijfsklimaat in de stad te verbeteren starten per 2025 de eerste circa 19 gemeenten met de invoering van een ZE-zone. In 2026 en 2027 e.v. volgen er meer gemeenten. Kijk op de site van de gemeente of op de site van Op Weg Naar ZE-stadslogistiek of uw gemeente een Zero Emissie Zone gaat invoeren. De omtrek van een ZE-zone is minstens het stadscentrum plus eventueel de wijken eromheen. Het landelijk streven is om in uiteindelijk in circa 30-40 gemeenten ZE-zones in te voeren.

Vrijstellingen

De regels voor zero-emissiezones gelden voor Nederlandse en buitenlandse kentekens, overheden en ook voor grijze kentekens. Vanaf 1 januari 2030 moeten alle zakelijke bestelbusjes en vrachtwagens emissie loos zijn om in de ZE-zones te mogen rijden.

De ZE-zones gelden ook voor hybride bestelbussen. Deze bussen krijgen dus geen aparte status! Er is alleen een uitzondering voor de plug in hybride vrachtauto. Plug-in hybride vrachtwagens (stekker) kunnen een ontheffing krijgen voor een ZE-zone, mits ze aantoonbaar elektrisch rijden in de zone. Hiervoor moeten dan wel de ritgegevens worden opgeslagen en gedeeld.

Ook voor voertuigen die de mogelijkheid hebben op een relatief schonere fossiele brandstof te rijden (bijvoorbeeld LPG, HVO100 en AdBlue etc.) gelden dezelfde ZE-zones als bij bestelauto’s. Ondanks dat deze voertuigen mogelijk minder uitstoten, komen er immers nog steeds schadelijke stoffen vrij.

Zero emissie zones gelden onder andere niet voor personenauto’s, motoren, voertuigen van hulpdiensten en landbouwvoertuigen (T-kenteken). Uitgezonderd zijn ook de oldtimers (ouder dan 40 jaar), rolstoeltoegankelijke voertuigen en voertuigen die vanwege een handicap voor €500,- of meer zijn aangepast (tot 1 januari 2030) en andere bijzondere veelal grote voertuigen (cementwagens, kraanwagens, kermiswagens, pantserauto’s, etc.).

Overgangsregeling

Nieuwe bestelbusjes en vrachtwagens, die na 2025 op kenteken gezet worden, moeten in ieder geval emissie loos rijden om de ZE-zones in te komen. Er is daarnaast een overgangsregeling voor oudere voertuigen.

Bestelbusjes (toegang is gekoppeld aan emissieklasse):

  • Bestelauto's met een emissieklasse 4 of lager hebben geen toegang tot de ZE-zones.
  • Bestelauto's met een emissieklasse 5 hebben tot 1 januari 2027 toegang tot de ZE-zone.
  • Bestelauto's met een emissieklasse 6 hebben tot 1 januari 2028 toegang tot de ZE-zone.

Vrachtwagens (toegang is gekoppeld aan datum eerste toelating (DET):

  • Euro 6 bakwagens met een Datum Eerste Toelating (DET) tussen 1 januari 2017 en 31 december 2019 hebben tot 1 januari 2028 toegang tot de ZE-zones. Deze voertuigen vallen niet onder de overgangsregeling, maar krijgen automatisch een ontheffing voor alle ZE-zones.
  • Euro 6 bakwagens die op 1 januari 2025 max. 5 jaar oud (vanaf DET) zijn, hebben tot 1 januari 2030 toegang tot de ZE-zones.
  • Euro 6 opleggertrekkers die op 1 januari 2025 max. 8 jaar oud (vanaf DET) zijn, hebben tot en met 1 januari 2030 toegang tot de ZE-zones.

De emissieklasse en/of de datum eerste toelating (DET) zijn te vinden op het kentekenbewijs en/of de website van de RDW. Ook is deze informatie te vinden via de kentekenchecker van Opwegnaarzes.nl.

Ontheffingen

Heeft een voertuig geen toegang tot de ZE-zone omdat het niet onder de vrijstellingen of de overgangsregeling valt, dan is het in bepaalde gevallen mogelijk om een ontheffing aan te vragen.

Er zijn 6 mogelijkheden voor landelijke ontheffingen, nl.:

  • voor particuliere bedrijfs- en vrachtauto's,
  • voor bedrijfs- en vrachtauto's die vanwege een handicap zijn aangepast,
  • voor plug-in hybride vrachtauto's,
  • voor bijzondere voertuigen met een datum eerste toelating tot 13 jaar oud (tot 1 januari 2030),
  • wegens lange levertijden emissie loos voertuig,
  • voor voertuigen die niet emissie loos verkrijgbaar zijn.

Daarnaast zijn er mogelijkheden om een gemeentelijke ontheffing aan te vragen:

  • dagontheffingen (maximaal 12 dagen ontheffingen per kenteken per gemeente per kalenderjaar),
  • ontheffing op basis van de hardheidsclausule (bijvoorbeeld pensioen of ziekte),
  • ontheffing voor bedrijfs- of vrachtauto's in verband met bedrijfseconomische omstandigheden.

Deze ontheffingen (landelijke en gemeentelijke) kunnen worden aangevraagd via het Centraal Loket Ontheffingen ZE-zones van de RDW. Dit is al mogelijk vanaf 1 juli 2024. Hiervoor moeten wel leges worden betaald. Ga naar de website van RDW voor het aanvragen van een ontheffing.

Subsidies en fiscale regelingen

Om ondernemers te ondersteunen in deze transitie, zijn er diverse subsidies en fiscale regelingen ingesteld. Hieronder een overzicht van de meest relevante subsidies en regelingen.

Subsidie voor elektrische bestelbussen SEBA

Met de de SEBA ontvangt men tot 12 procent van de aanschafprijs van een elektrische bestelbus als subsidie (met een maximum van 5.000 euro). Er is onlangs extra geld, in totaal nog circa 60 miljoen beschikbaar voor dit jaar. Voor meer informatie een aanvragen, kijk hier voor meer informatie. Zoals het er nu naar uitziet loopt deze regeling af aan het einde van 2024!

AanZET-regeling voor zero emissie trucks

De Aanschafsubsidie Zero-Emissie Trucks (AanZET) is een subsidieregeling voor ondernemers die nieuwe, emissieloze trucks willen kopen of leasen. De aanvraag voor subsidie vanuit de AanZET-regeling moet vóór aankoop plaatsvinden en wordt gebaseerd op basis van een koopovereenkomst met ontbindende voorwaarden in geval van het niet verkrijgen van subsidie. Als de aanvraag positief is bevonden - dus na een positieve beschikking - kan het proces doorgaan. Begin oktober kan weer worden ingeschreven. Kijk hier voor meer informatie en aanvragen.

De Milieu Investering Aftrek (MIA)

Deze regeling geldt voor ondernemers die investeren in milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen (zoals de aanschaf van een elektrische truck of bestelbus) en willen profiteren van een fiscaal voordeel. Op de RVO website staat de milieulijst met bedrijfsmiddelen die voor deze aftrek in aanmerking komen. Het betreft een belastingvoordeel die netto kan oplopen tot ruim 14% van het investeringsbedrag afhankelijk van hoeveel vennootschapsbelasting of inkomstenbelasting wordt betaald.

De MIA is over het algemeen het hele jaar door beschikbaar en dient binnen drie maanden na aangaan van de investeringsverplichting aangevraagd te worden. De MIA is in sommige gevallen te combineren met de AanZET of de SSEB.

Energie Investering Aftrek (EIA)

Als de stap naar zero emissie nog te groot is en een ondernemer anders wil investeren in duurzame mobiliteit dan is er de EIA. De EIA kan bijvoorbeeld worden gebruikt op de Turbo Compound, I-See, licht metalen velgen, bandenspanningssysteem en op de extra as bij een 6x2 of laadinfrastructuur. Het is dan mogelijk om 40% van de investeringskosten af te trekken van uw winst. Dit verlaagt de fiscale winst waarover u belasting moet betalen. Klik hier voor meer informatie.

Provinciale subsidies

Verder zijn er momenteel een aantal provinciale subsidies beschikbaar die al open zijn voor inschrijvingen. Kijk hiervoor op de site van de provincie. Vooral de Provincie Gelderland is hier voorloper in, als het gaat om subsidies voor LNG, DC-snellader en stationaire batterij en voorfinanciering ontwikkelkosten windpark, zonnepark of waterenergie-installatie.

Gemeentelijke subsidies

Daarnaast zijn er soms ook gemeentelijke subsidies beschikbaar. Kijk hiervoor op de site van de betreffende gemeente. Voor ondernemers in Den Haag bijvoorbeeld met 1 of meer oude bestelauto’s die op diesel of benzine rijden geldt dat ze € 3.500 subsidie kunnen krijgen voor elke auto die wordt gesloopt. Deze subsidie is aan te vragen tot en met 31 december 2024. Ook deze regeling stopt eerder als het geld op is.

Subsidie voor laadpalen en laadinfrastructuur

Er komt in 2024 specifiek geld vrij voor publieke laadopties en één voor private laadopties inclusief bekabeling. SpuLa (1 oktober 2024) en SPriLa (aanschaf en advies 24 september 2024). Meer informatie hierover staat op de site van RVO.

Voor ondernemers zijn er mogelijk ook nog lokale of provinciale subsidies voor de aanschaf van een zakelijke laadpaal en regelingen om een openbare laadpaal aan te melden. Kijk daarvoor op de website van de gemeente en de provincie.

Bij veel van deze regelingen geldt: ‘op is op’. Houd de websites daarom goed in de gaten voor de inschrijfmogelijkheden.

Handhaving en sancties

Vrijwel alle deelnemende gemeenten zullen met camera’s die automatisch nummerplaten kunnen lezen via de kentekenplaten op toegangswegen controleren. Ook bij milieuzones worden vaak dergelijke camera’s gebruikt. Hierdoor is er een hoge pakkans.

Bij een overtreding van de ZE-zones kan een boete worden opgelegd als er geen ontheffing is. Waarschijnlijk komt de hoogte van de boetes bij ZE-zones te liggen op de lijn van de boetes bij milieu zones. Bij milieuzones zijn de boetes per 1 maart 2024 Euro 120 voor bestel en autobussen en Euro 300 voor vrachtwagens.

Tot slot

De invoering van ZE-zones brengt aanzienlijke uitdagingen mee voor het mkb bedrijfsleven. De verplichting om over te stappen op emissievrije voertuigen kan aanzienlijke kosten met zich meebrengen, wat vooral voor kleinere ondernemingen en zware last kan zijn. Daarnaast kan de complexiteit van de regelgeving en de beperkte beschikbaarheid van geschikte voortuigen een obstakel vormen. Ondanks de vele uitdagingen is het echter essentieel dat bedrijven zich aanpassen om boetes en klantenverlies te voorkomen.

Mocht u hiermee aan de slag willen gaan en heeft u vragen over de ZE-zones dan kunt u contact opnemen met het Vakcentrum via reactie@vakcentrum.nl of bezoek de website van Op Weg Naar ZE-stadslogistiek of ondernemen.nl.

Gepubliceerd: dinsdag 27 augustus 2024