Seminar Vakcentrum: 'Uitdagingen rond statiegeld en de impact op ondernemers'
17-09-2024
17-09-2024
Op maandag 16 september organiseerde het Vakcentrum een seminar over de actuele stand van zaken rond statiegeld. Naast ondernemers (leden van Vakcentrum) waren ook René Roorda, directeur van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), en Jeroen Hillen, directeur van Statiegeld Nederland, aanwezig, evenals vanzelfsprekend vertegenwoordigers van Vakcentrum.
Tijdens het seminar werd duidelijk dat de uitdagingen voor Statiegeld Nederland aanzienlijk zijn. De organisatie staat in de schijnwerpers vanwege een last onder dwangsom die door Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is opgelegd omdat de innamecijfers onvoldoende zijn en binnen een bepaald tijdbestek aanzienlijk verhoogd moeten worden. Het doel is om 90% van de statiegeldverpakkingen in te nemen.
Vooral de 5.000 supermarkten en tankstations, verantwoordelijk voor 95% van de inname, ervaren een hoge werkdruk. Daarnaast zijn er 23.000 vrijwillige inleverpunten (zoals o.a. sportverenigingen en bioscopen), maar hun bijdrage is minimaal: zij zijn goed voor slechts 5% van de totale inname. Er wordt zelfs getwijfeld of deze vrijwillige punten daadwerkelijk bijdragen, aangezien veel van hen de verzamelde blikjes en flesjes uiteindelijk weer inleveren bij supermarkten, wat de druk op de verplichte inleverpunten juist verder verhoogt. Om de druk te verlagen bestaat de mogelijkheid van plaatsing van zogenaamde ‘bulkmachines’ in of nabij supermarkten.
De presentatie van Jeroen Hillen gaf een helder beeld van de complexe (on)mogelijkheden waarmee ondernemers met een inleverpunt te maken hebben. Duidelijk is dat er stappen in de goede richting worden gezet. Een complicerende factor is de ruis die ontstaat door de ‘eigen’ invulling per formule. Elke formule heeft haar eigen vertaling, met betrekking tot bijvoorbeeld de vergoedingen. Hoewel deze vergoedingen duidelijk op de website van Statiegeld Nederland staan hebben de commerciële organisaties de mogelijkheid tot een andere invulling (verdeelsleutel) te komen richting hun franchisenemers. Die andere invulling zal dan wel met redenen zijn omkleed.
Een belangrijk onderwerp tijdens het seminar was de vergoeding voor het verwerken van statiegeldverpakkingen, de zogenaamde handlingfee. Dit punt is veelvuldig door het CBL en Vakcentrum aan de orde gesteld. Uit extern onderzoek is nu ook gebleken dat de huidige vergoedingen niet voldoende zijn om de kosten te dekken van investeringen in retourmachines, personeelskosten, elektriciteit en de benodigde ruimte. Daarom wordt er tegen het einde van dit jaar een nieuwe handlingfee vastgesteld, met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2024, om de toegenomen kosten beter te compenseren. Deze aanpassing is noodzakelijk gezien de economische omstandigheden.
Een ander belangrijk punt dat tijdens het seminar aan bod kwam was de compensatie voor investeringen in aanschaf en machines en investeringen in verbouwing die ondernemers vóór 16 maart 2022 hebben gedaan. Investeringen om voorbereid te zijn op de invoering van statiegeld op blikjes. Deze kosten werden aanvankelijk niet vergoed. Tijdens het seminar is echter toegezegd dat er een nacalculatie plaatsvindt, zodat (een deel van) de eerder gemaakte investeringen alsnog gecompenseerd wordt. Hoewel het geen volledige vergoeding betreft, zullen ondernemers wel een aanzienlijk deel van hun kosten terugkrijgen. Dit ‘loopt’ via de commerciële organisatie.
Veel ondernemers maken zich zorgen over de voorfinanciering van de benodigde aanpassingen, zoals de aanschaf van retourmachines en verbouwingen van hun winkel. Ondernemers moeten soms meer dan een jaar wachten op hun vergoeding. Statiegeld Nederland heeft aangegeven dat er vanuit Statiegeld Nederland een mogelijkheid bestaat van het verstrekken van voorschotten, zoals eerder door het Vakcentrum was voorgesteld.
De complexiteit van de financiering, die niet alleen de kosten van de machines maar ook van de verbouwingen omvat, zorgt er echter voor dat als eerste ‘gesprekspartner’ voor de commerciële organisatie is gekozen. Dit zorgt echter voor vertraging. Deze vertraging wordt versterkt doordat veel ondernemers, maar met name commerciële organisaties, blijkbaar niet op de hoogte zijn van de optie om voorschotten te ontvangen. Dit zou het probleem van de voorfinanciering aanzienlijk kunnen verlichten. Het Vakcentrum roept de commerciële organisaties op dit snel te regelen.
Het seminar van het Vakcentrum benadrukte de grote uitdagingen waarmee zowel Statiegeld Nederland als de ondernemers te maken hebben. Hoewel er vooruitgang wordt geboekt, blijft de druk op supermarkten hoog. Het Vakcentrum is van mening dat de aanpassingen rond vergoedingen en de mogelijkheid van voorschotten echter verlichting kunnen bieden, mits deze op tijd en effectief worden doorgevoerd. Voor veel ondernemers blijft het belangrijk om goede afstemming te hebben met hun commerciële organisatie, zodat zij optimaal kunnen profiteren van de beschikbare steunmaatregelen.
Het Vakcentrum zal de mogelijkheid van voorschotten nadrukkelijk onder de aandacht brengen van de commerciële organisaties. En zich hard maken om de last te beperken en voor elke ondernemer een zo realistisch mogelijke vergoeding (ook voor investeringen voor 16-03-2022) te realiseren.
Leden van het Vakcentrum kunnen het seminar terugluisteren. U kunt ons een verzoek mailen via reactie@vakcentrum.nl.