Actueel tabak

Hieronder treft u aan een stand van zaken rond de discussie ‘tabak’. Vanwege de politieke dynamiek een voorbehoud bij het vervolg (incl. alternatieven).

Het tijdpad

De overheid richt zich op het volgende tijdpad:

1 juli 2024: verbod op de verkoop van tabak in supermarkten en horeca

2030: tabak mag ook niet meer worden verkocht in tankstations, maar alleen nog in gemaks- en speciaalzaken.

2032: alleen speciaalzaken mogen nog tabaksproducten verkopen.

Actueel

1 april 2025:  Verbod op bepaalde additieven in rookwaren per

Vanaf 1 april 2025 worden bepaalde additieven in rookwaren zoals tabaksproducten en vloeistoffen voor elektronische sigaretten expliciet verboden in een bijlage bij de Tabaks- en rookwarenregeling (zie: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2024-7582.html, bijlage 2). Het gaat om additieven waarnaar wordt verwezen in artikelen 2.6, 2.10 en 2.11 van de Tabaks- en rookwarenregeling en artikel 7, zesde lid, van de Tabaksproductenrichtlijn (2014/40/EU). Het betreft onder andere additieven die de inhalatie of opname van nicotine faciliteren, of CMR-eigenschappen (carcinogeen, mutageen of reproductietoxisch) hebben in onverbrande vorm. Additieven die niet expliciet in de bijlage worden genoemd, maar wel vallen onder de eerdergenoemde bepalingen, zijn ook verboden.

1 januari 2025: Geen vermelding van tabakssmaak meer op verpakkingen van dampwaar  

Vanaf 1 januari 2025 geldt een nieuwe eis voor de verpakkingen van dampwaren zoals elektronische sigaretten en navulverpakkingen. Deze verpakkingen mogen vanaf dan geen aanduiding van of verwijzing naar een tabakssmaak bevatten (wijziging Tabaks- en rookwarenregeling, zie: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2023-32088.html). Voor andere smaken gold al zo’n verbod in het kader van het zgn. smaakjesverbod.

1 juli 2024: Verkoop van tabak in supermarkten verboden

5 april: De ministerraad stemt in met maatregel

Na een nader antwoord van de staatssecretaris op de bevindingen van de Raad van State stemt de ministerraad in met de voorgestelde maatregel. 

Het Vakcentrum overweegt juridische stappen. 

20 maart: Vakcentrum stuurt brief

Het Vakcentrum stuurt een brief aan de staatssecretaris mede naar aanleiding van de opmerkingen van de Raad van State op de voorgenomen maatregel. 

8 maart: Tweeminutendebat leefstijlpreventie (‘tabak’)

Woensdag 8 maart vond het tweeminutendebat leefstijlpreventie plaats. Hierover bent u vorige week reeds geïnformeerd. Het tweeminutendebat bood partijen de mogelijkheid om moties in te dienen. Berichtgeving over de vermeende uitbreiding van het aantal verkooppunten tabak in combinatie met het verkoopverbod van tabak in de supermarkt had weerslag op de ingediende moties. Afgelopen woensdag 15 maart waren de stemmingen over de moties.

In een motie van de Kamerleden Kuik (CDA) en Van Esch (Partij voor de Dieren) werd voorgesteld “de regering een vergunningplicht voor verkooppunten van tabak uit te werken waarbij de gemeente een maximum aantal verkooppunten per wijk kan hanteren en de Kamer hierover voor 2024 te informeren.” De motie werd door de staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS) ontraden. Het kabinet had al eerder aangegeven een vergunningstelsel te ingewikkeld te vinden om uit te voeren.

Het Kamerlid Mohandis (PvdA) diende een motie in of “het kabinet niet bereid is over te gaan tot een vergunningstelsel om een sterke groei van het aantal verkooppunten te voorkomen” verzoekt de regering daarom “te onderzoeken op welke manier een optionele bevoegdheid voor gemeenten de vestiging van nieuwe tabakszaken kan beperken en de Kamer hierover te informeren.”

Beide moties zijn afgelopen woensdag aangenomen. Opvallend is dat ondanks de motie van Kuik en Van Esch werd ontraden, deze motie toch is aangenomen.

11 januari: Samenwerking retailers en de tabaksindustrie

Op 11 januari 2023 stelde de PvdA-fractie de staatssecretaris vragen over de samenwerking tussen retailers en de tabaksindustrie om extra tabakswinkels te openen. Lees hier de antwoorden.

25 november: Concept-besluit Verkoopverbod tabak in supermarkten

Op 25 november is het concept-besluit Verkoopverbod tabak in supermarkten gepubliceerd. Belanghebbenden kunnen tot 23 december op dit concept-besluit reageren. Lees meer.

2 december: Brief "Op weg naar een rookvrije generatie"

De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft op 2 december een brief aan de Tweede Kamer gestuurd "Op weg naar een rookvrije generatie".

Enkele relevante punten:

  • E-sigaretten kunnen vanaf 2025 alleen nog worden verkocht in speciaalzaken. Het kabinet heeft dit besloten vanwege zorgen over de groeiende populariteit van e-sigaretten onder jongeren.
  • Ook voor gewone sigaretten en shag wordt de verkoop verder aan banden gelegd, boven op het verkoopverbod voor supermarkten dat vanaf 2024 geldt. Vanaf 2030 mag tabak niet meer worden verkocht in onder andere tankstations, maar alleen nog in gemaks- en speciaalzaken. Vanaf 2032 mogen alleen speciaalzaken nog tabaksproducten verkopen. Vanaf 2024 geldt er bovendien een registratieplicht voor alle verkooppunten van tabak, zodat monitoring en handhaving makkelijker wordt.
  • In 2023 en 2024 wordt de tabaksaccijns voor een pakje van 20 sigaretten twee keer verhoogd met circa 1,22 euro zodat vanaf 1 april 2024 een pakje gemiddeld 10 euro kost. Omdat accijnsverhoging de meeste effectieve maatregel is om gezondheidsschade van tabak te verminderen, onderzoekt het kabinet hoe deze prijsmaatregel na 2024 voor de langere termijn het beste kan worden ingezet om de rookvrije generatie in 2040 te bereiken. Daarvoor worden 4 scenario’s onderzocht: geen verdere verhoging, jaarlijkse indexering, jaarlijkse verhoging met 10% en jaarlijks 1 euro erbij.
  • Het overgrote deel van de rokers begint voor 21 jaar. Het verhogen van de leeftijdsgrens kan effectief zijn in het voorkomen dat jongeren onder de 18 beginnen met roken, omdat deze jongeren dan minder makkelijk rookwaren kunnen krijgen van vrienden die net iets ouder zijn. Een eventuele verhoging van de leeftijdsgrens kost echter tijd, in de voorbereiding en om het maatschappelijk draagvlak te verbreden. De effectiviteit, haalbaarheid en uitvoerbaarheid van een leeftijdsgrens van 21 jaar wordt daarom verder onderzocht.

De volledige brief kunt u hier teruglezen: Kamerbrief over op weg naar de rookvrije generatie | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl

Impact

De vermindering van de verkooppunten van tabak- en rookproducten heeft impact: zo is er vanaf 2022 al een verbod op alle sigarettenautomaten, komt er vanaf 2023 een verbod op de online verkoop van tabak en in 2024 een verbod op de verkoop van tabak bij supermarkten.

Alternatieven

Veel ondernemers onderzoeken de mogelijkheid om in de directe nabijheid van een supermarkt een verkooppunt tabak overeind te houden. Dat kan op de eerste plaats een échte tabaksspeciaalzaak zijn. Het assortiment focust zich op tabak. Voor de échte tabaksspeciaalzaak moet een aanvraag worden gedaan bij de NVWA. Daarnaast de gemakswinkel (‘Primera-achtige’). De verwachting is dat de mogelijkheid om daar tabak te blijven verkopen bestaat tot 2030. Dit is echter nog geen uitgemaakte zaak! De mogelijkheid voor de tabaksspeciaalzaak om tabak te blijven verkopen zal langer bestaan. Vanzelfsprekend is een detailhandelsbestemming voor beide opties een vereiste.

De verwachting is dat in de wetgeving met betrekking tot de tabaksban in de supermarkt er meer duiding wordt gegeven aan deze mogelijkheden, ook in het licht van een ‘overlap’ met een supermarkt. Een shop-in-shop-constructie zal bijvoorbeeld niet toegestaan zijn.

Als ondernemer kunt u het zelf oppakken en zelf de inkoop organiseren. Naast het welbekende Lekkerland is ook de groothandel Foox een kandidaat om tabak te leveren.

Hieronder een overzicht aan van mogelijke samenwerkingspartners met een wisselende focus op tabak. Divers in mate van samenwerking, variërend van alleen inkoop tot een volledig strakke winkelformule. Divers ook in het licht van een mogelijke samenwerking, maar wellicht ook inspirerend voor eigen activiteiten.

Bruna (280)

Smaakgilde Compleet (59)

CIGO (146)

Tabac & Gifts (46)

Limtaco (44)

Tobacconist (43)

Primera (525)

Vivant (85)

The Read Shop (150)